Hypothyroidism - Θυρεοειδής και δυσλειτουργία στα παιδιά

Πότε πρέπει να μας απασχολεί ο Θυρεοειδής στα παιδιά;

Ο θυρεοειδής είναι ένας εξέχουσας σημασίας ενδοκρινής αδένας, που κατά εντολή της υπόφυσης του εγκεφάλου εκκρίνει τις ορμόνες θυροξίνη (Τ4) και τριωδοθυρονίνη (Τ3), οι οποίες είναι η διαταραχή της λειτουργίας του μπορεί να επηρεάσει τόσο τη σωματική όσο και την εγκεφαλική - νοητική ωρίμανση του αναπτυσσόμενου οργανισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο συγγενής υποθυρεοειδισμός, λόγω αγενεσίας θυρεοειδούς, ο οποίος αν δε θεραπευτεί μέσα σε χρονικό διάστημα λίγων εβδομάδων, οδηγεί σε αναπτυξιακές ανωμαλίες και μόνιμη νοητική υστέρηση . Δεδομένης της σπουδαιότητας των θυρεοειδικών ορμονών, σε συνδυασμό με την καθυστερημένη και συχνά άτυπη κλινική έκφραση, που μπορεί να έχει ακόμα και μία βαριά δυσλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα στους πρώτους μήνες της ζωής (παρατεταμένος ίκτερος , βραχνό κλάμα, υπνηλία, δυσκοιλιότητα, δυσκολία στη σίτιση), οι περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου, όπως και η χώρα μας, εφαρμόζουν πρόγραμμα μαζικού ελέγχου για το συγγενή υποθυρεοειδισμό στα νεογνά την 3^η ημέρα ζωής, με στόχο την όσο το δυνατό ταχύτερη (εντός δεκαημέρου) έναρξη ορμονικής υποκατάστασης, με σκοπό την αποφυγή μόνιμης, εγκεφαλικής βλάβης.
απαραίτητες για την ανάπτυξη, την ωρίμανση  και την εύρυθμη λειτουργία όλων των κυττάρων και των ιστών του οργανισμού. Ως εκ τούτου,
Τα συμπτώματα της δυσλειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία εμφάνισης της διαταραχής. Στη νεογνική και την πρώιμη βρεφική ηλικία, τα συμπτώματα, που θα πρέπει να προβληματίσουν, είναι ο παρατεταμένος ίκτερος, η υποτονία, η μεγάλη πρόσθια πηγή και οι διαταραχές όρεξης/σίτισης. Αργότερα, στην όψιμη βρεφική, νηπιακή και σχολική ηλικία οφείλουμε να ελέγχουμε τη λειτουργία του θυρεοειδούς σε κάθε παιδί, με χαμηλό ρυθμό αύξησης, καθυστερημένη οστική ωρίμανση, καθυστέρηση ήβης, βρογχοκήλη, αίσθημα κόπωσης, μειωμένη όρεξη, έντονη δυσκοιλιότητα και μαθησιακές δυσκολίες. Όλα τα παραπάνω είναι συμπτώματα υπολειτουργίας του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός), που στα παιδιά , αλλά και στους ενήλικες, έχει ως συχνότερη αιτία την αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimoto , η οποία μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και να διαλάθει για χρόνια της διάγνωσης, λόγω της πολύ αργής εγκατάστασης των συμπτωμάτων. Άλλη συχνή αιτία του υποθυρεοειδισμού στα παιδιά είναι το μικρότερο του φυσιολογικού μέγεθος του θυρεοειδούς αδένα (υποπλασία θυρεοειδούς), ο οποίος από ένα σημείο και μετά είναι ανεπαρκής για την παραγωγή ικανής ποσότητας θυρεοειδικών ορμονών. 
Η συχνότητα του υπερθυρεοειδισμού στα παιδιά είναι σαφώς μικρότερη από αυτή του υποθυρεοειδισμού και προβάλλει με αυπνία, υπερκινητικότητα, ανησυχία, χαμηλή σχολική επίδοση, ταχυκαρδία, απώλεια βάρους, μυϊκή αδυναμία και διάρροια. Η συνηθέστερη αιτία είναι η νόσος Graves, που είναι και αυτή αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, στην οποία ο οργανισμός παράγει διεγερτικά για το θυρεοειδή αντισώματα.
Να σημειωθεί ότι τόσο ο υποθυρεοειδισμός όσο και ο υπερθυρεοειδισμός έχουν κληρονομική προδιάθεση. Για το λόγο αυτό, είναι κρίσιμης σημασίας ο παιδίατρος να γνωρίζει το οικογενειακό ιστορικό, ώστε, αν είναι θετικό για θυρεοειδική νόσο, να παρακολουθεί στενά (ανά έτος) το παιδί και τον έφηβο για εμφάνιση υπό ή υπερθυρεοειδισμού. Η έγκαιρη και σωστή αντιμετώπιση της όποιας δυσλειτουργίας του θυρεοειδούς διασφαλίζει την ορθή, ψυχοσωματική και νοητική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου.

 Hypothyroidism

Hypothyroidism occurs when the thyroid does not make enough thyroid
hormones. Find out how to diagnose and treat hypothyroidism.
Key points:
The thyroid is a small gland in the neck that makes thyroid hormones.
Hypothyroidism is when the thyroid does not make enough thyroid hormone.
Thyroid hormones help the body and brain work properly.
Anyone can develop hypothyroidism.
A simple blood test can be used to diagnose hypothyroidism.
All babies  are tested for hypothyroidism as part of the newborn screening
program.
A daily pill can be used to treat hypothyroidism.
Hypothyroidism (Underactive Thyroid)
Hypothyroidism is a condition that occurs when the thyroid does not make enough thyroid
hormones. This means that the thyroid is underactive.
What is the thyroid?
The thyroid is a small, butterfly-shaped gland that sits just in front of your windpipe (trachea) at
the base of the neck. It makes chemicals called hormones that go into the bloodstream. The
thyroid gland makes two main hormones: T4 (thyroxine) and T3 (triiodothyronine).
What do thyroid hormones do?
Thyroid hormones are important in controlling how fast the body uses up energy. They impact
how your body makes cells and uses the food you eat, and even how your brain works.
What are the symptoms of hypothyroidism?

When there is not enough thyroid hormone in the body,
many body functions start to slow down. Sometimes children
experience a lot of symptoms and sometimes they do not
experience any at all. Babies show different symptoms than
children and adolescents.
The majority of babies have no symptoms, but those that do
may experience:
jaundice (yellowing of the skin and whites of the eyes)
sleepiness
poor appetite
constipation (infrequent, hard bowel movements)
hoarse cry
large tongue
dry skin
low body temperature
Children and adolescents with hypothyroidism may experience:
weight gain
slow growth (their height is not increasing at a normal rate)
cold intolerance (they feel cold when everyone else in the room is comfortable with the temperature)
sleepiness
difficulty concentrating
dry hair and skin
low heart rate
constipation (infrequent, hard bowel movements)
goitre (an enlarged thyroid gland appearing as a mass in the neck)
What causes hypothyroidism?
Hashimoto’s Thyroiditis
The most common cause of hypothyroidism in children and adolescents is an autoimmune
disease called Hashimoto’s Thyroiditis. In this condition, the body’s immune system attacks the
thyroid gland. As a result, the thyroid gland does not make enough thyroid hormones.

Congenital Hypothyroidism

If a baby is born with hypothyroidism it is called congenital hypothyroidism. This can happen
because the baby was born without a thyroid or the thyroid did not develop completely before
birth. This can lead to developmental problems and poor growth. Screening for hypothyroidism is part of the newborn screening program performed in the first few days of the baby’s life.
Damaged Thyroid
Radiation, injury to the neck or previous thyroid surgery can also damage the thyroid. Once
damaged, the thyroid might not make enough thyroid hormone.
Low iodine intake
Children may also get hypothyroidism because they do not have enough iodine in their diet.
Iodine is a mineral that the body needs to make thyroid hormone.( Iodine is added to
a lot of the foods that we eat.) Because of this, it is very uncommon for a child to get
hypothyroidism from a lack of iodine.
Other causes
Some medications or infections block the thyroid from making enough thyroid hormone. These
are rare causes of hypothyroidism.
How is hypothyroidism diagnosed?

If your child is having symptoms of hypothyroidism they should see their doctor. Usually the
doctor only needs to do a physical exam and some blood tests to know if your child has
hypothyroidism.
The doctor will examine your child’s thyroid to see if it feels swollen. An enlarged thyroid,
known as a goitre, can mean something is wrong with the thyroid.
There are two main blood tests used to find out if a child has hypothyroidism.
Thyroid Stimulating Hormone (TSH): TSH is a hormone made by a gland in the brain
called the pituitary gland. TSH tells the thyroid to make thyroid hormone. The pituitary
gland makes extra TSH when the thyroid is not working properly. So, children who have
hypothyroidism usually have high levels of TSH.
T4: The thyroid makes T4, which is one of the main thyroid hormones. Children with
hypothyroidism have low levels of T4 in their blood.
Your physician may also want to get a scan of your child’s thyroid to check for abnormalities.

How do you treat hypothyroidism?
Children and babies with hypothyroidism have to take synthetic (man-made) thyroid hormone.
Thyroid hormone comes in the form of a pill. This pill can be crushed, chewed or swallowed; it
must be taken every day. They will usually need to take it for the rest of their lives. It is very
important that babies and children take this medication so that their body and brain work
properly. Children with hypothyroidism need to have blood work done regularly and will likely
need their dose changed as they grow.

SOURCES : The Hospital for Sick Children (SickKids Hospital Staff),
Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών (Δημήτρης Παπαδημητρίου, Παιδο-ενδοκρινολόγος)