ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΟΥΡΟΛΟΜΩΞΕΙΣ

Η ουρολοίμωξη είναι από τις πιο συχνές λοιμώξεις της βρεφικής και παιδικής ηλικίας.  Διάφορα μικρόβια όπως το κολοβακτηρίδιο, ο πρωτέας, η ψευδομονάδα, η κλεμπσιέλλα και  ο σταφυλόκοκκος προσβάλουν το ουροποιητικό σύστημα .Η παραγωγή των ούρων γίνεται στους νεφρούς και από εκεί μεταφέρονται με τους ουρητήρες στην ουροδόχο κύστη και στην συνέχεια μέσω της ουρήθρας αποβάλλονται από το σώμα μας.  Η ουρολοίμωξη μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος. Μπορεί να αφορά μόνο την ουροδόχο κύστη (κυστίτιδα) ή την ουρήθρα (ουρηθρίτιδα) μπορεί όμως να επεκταθεί και στους νεφρούς (πυελονεφρίτιδα) που είναι και η  πιο σοβαρή λοίμωξη. Η προέλευση των μικροβίων είναι συνήθως από το δέρμα των γεννητικών οργάνων αλλά και από τα κόπρανα που έρχονται σε επαφή με την ουρήθρα. Σπανιότερα η λοίμωξη μπορεί να γίνει αιματογενώς δηλαδή τα μικρόβια μπορούν να φτάσουν στους νεφρούς από το αίμα και  αυτό μπορεί να συμβεί  κυρίως σε νεογνά και βρέφη.Η ουρολοίμωξη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά μέχρι την ηλικία του ενός έτους είναι πιο συχνή στα αγόρια που έχουν μία φυσιολογική για την ηλικία τους φίμωση. .
 Παιδιά που έχουν ανατομικές ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος από την γέννηση  όπως κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση, στένωση ουρητήρα, οπίσθιες βαλβίδες κλπ ανήκουν στις ευπαθείς για ουρολοίμωξη ομάδες. Στην κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση (ΚΟΠ), που είναι η πιο συχνή από αυτές τις ανωμαλίες,  τα ούρα παλινδρομούν από την κύστη πίσω στους ουρητήρες και  στους νεφρούς αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα  για ουρολοιμώξεις.

Η συμπτωματολογία της ουρολοίμωξης ποικίλει ανάλογα με την ηλικία. Πολλές φορές στα βρέφη το μόνο σύμπτωμα μπορεί να είναι ένας ανεξήγητος πυρετός , κακοδιαθεσία , άρνηση λήψης τροφής, στασιμότητα βάρους, έμετοι, διάρροιες, υπνηλία ή έντονη ανησυχία, όπως και ο   παρατεταμένος ίκτερος του νεογνού.  Σε μεγαλύτερα παιδιά μπορεί υπάρχει πυρετός ή δέκατα, πόνος ή τσούξιμο στην ούρηση, συχνουρία,  κοιλόπονος, πόνος στη μέση, αιματουρία ή ακράτεια ούρων (ειδικά το βράδυ. ). Η πιο σοβαρή λοίμωξη που είναι η  πυελονεφρίτιδα συνοδεύεται από ρίγη, πόνο στη μέση και την κοιλιά και εμέτους.

 

Η Διάγνωση γίνεται με την μικροσκοπική εξέταση και την καλλιέργεια των ούρων . 

Η λήψη των ούρων  στα μεγαλύτερα παιδιά γίνεται με απ΄ευθείας ούρηση σε ουροσυλλέκτη αφού προηγουμένως καθαριστεί η περιοχή των γεννητικών οργάνων . Στα βρέφη και στα νήπια η συλλογή γίνεται με ειδικά σακουλάκια που εφαρμόζονται στο δέρμα της περιοχής των γεννητικών οργάνων γύρω από την ουρήθρα.

Πάντοτε πριν την λήψη των ούρων γίνεται καλός καθαρισμός με σαπούνι και νερό. Μερικές φορές η συλλογή  των ούρων γίνεται με την χρήση μικρού καθετήρα που εισάγεται από την ουρήθρα στην κύστη ή με υπερηβική παρακέντηση με βελόνα που εισάγεται κατευθείαν στην κύστη – κάτω από άσηπτες συνθήκες- για την συλλογή των ούρων . Οι δύο αυτές μέθοδοι είναι πιο αξιόπιστες και ελάχιστα επώδυνες για το παιδί.

Σε περιπτώσεις παιδιών με επανειλημμένα επεισόδια ουρολοιμώξεων αλλά και στα βρέφη και μικρότερα παιδιά επιβάλλεται να γίνεται λεπτομερής έλεγχος του ουροποιητικού συστήματος με υπερηχογράφημα και αν κριθεί απαραίτητο ο έλεγχος μπορεί να συμπληρωθεί και με άλλες εξετάσεις όπως η ανιούσα κυστεοουρηθρογραφία ( για ΚΟΠ ) , σπινθηρογράφημα νεφρών , ενδοφλέβια πυελογραφία κλπ.

Θεραπευτικά στις ουρολοιμώξεις χορηγούνται τα κατάλληλα αντιβιοτικά με βάση το ΄΄αντιβιόγραμμα΄΄από την καλ/γεια ούρων. Σε υποψία ουρολοίμωξης μπορεί να χορηγηθεί από τον παιδίατρο  εμπειρική αγωγή μέχρι να είναι έτοιμα τόσο η καλλιέργεια των ούρων όσο και το αντιβιόγραμμα ώστε να αποφευχθούν πιθανές επιπλοκές. Βρέφη μικρότερα των 4 – 5 μηνών αλλά και παιδιά με πυελονεφρίτιδα εισάγονται στο νοσοκομείο για την χορήγηση της κατάλληλης ενδοφλέβιας αντιβιοτικής αγωγής αλλά και υποστηρικτικής αγωγής. Σε παιδιά και μεγαλύτερα βρέφη μπορεί να χορηγηθεί η κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή από το στόμα αν δεν εμφανίζουν επιπλοκές με πολύ καλά αποτελέσματα .

.Στις περισσότερες περιπτώσεις η έκβαση και η πρόγνωση είναι καλή αν η θεραπεία ξεκινήσει έγκαιρα ώστε να αποφευχθούν βλάβες στους νεφρούς.
Η πρόληψη των ουρολοιμώξεων επιτυγχάνεται κυρίως με τον σχολαστικό καθαρισμό της περιοχής των γεννητικών οργάνων. Επίσης η εκπαίδευση των παιδιών ώστε να μάθουν κατά την ούρηση να αδειάζουν πλήρως την κύστη τους και να αποφεύγουν την κατακράτηση ούρων είναι σημαντική στην πρόληψη .

 ΤΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ( ΝΕΦΡΟΙ , ΟΥΡΗΤΗΡΕΣ , ΚΥΣΤΗ , ΟΥΡΗΘΡΑ )

Πηγές πληροφοριών : AAP, ECDC, ΕΠΕ κλπ.